غیر ممکن است ایرانی باشی و ندونی شب یلدا (شب چله) چه شبی است؟
همه ما با آداب و رسوم و آیین برگزاری شب یلدا آشنا هستیم. مردم ایران برای این شب مانند جشن عید نوروز، شور و اشتیاق دارند و سعی می کنند به بهترین شکل ممکن در کنار عزیزانشان این شب را سپری کنند. در این نوشته سعی داریم یه چنتا موضوع در خصوص شب یلدا رو با هم بررسی کنیم و ببینیم چی بوده و چی شده
وقتی خورشید آخرین روز ماه آذر غروب میکنه تا طلوع خورشید نخستین روز دی ماه (نخستین روز زمستان) در منازل ایرانیان شور و جشن برپا میشه.
همه جشنها و بهانههای شادی، زیبا و خواستنی هستند به ویژه اگر در یک شبنشینی مانند یلدا، همه اعضای خانواده و دوستان در کنار هم به سر ببرند
گل بگن و گل بشنوند و شاد باشند.شب چله یا شب یلدا یکی از مهمترین و دوستداشتنیترین مراسم و جشن های ایرانی است
یلدا چه معنایی داره؟
واژه زیبای یلدا در زبان سریانی به معنای زایش است.
در قدیم به این جشن، میلاد اکبر هم گفته میشد که خوب در اصل منظورشون از میلاد اکبر، میلاد خورشید بوده است.
روایتهای دیگری هم از شب یلدا وجود دارد؛ در ایران باستان، شب یلدا را شب میلاد خورشید و عدالت میدانستند.
گفته میشه که به عقیده ایرانی های باستان در این شب میترا یا مهر به جهان بازمیگرده و روزها را طولانی کرده.
در گذشتههای دور که خبری از فناوری و اینستاگرام و تلفن همراه نبود، زندگی مردم تا حد زیادی به خورشید گره میخورد.
بلندی و کوتاهی روزها هم آنقدر در کسب و کار و البته روند عمومی زندگیشان مهم بود که مناسبتی مانند یلدا که نوید روزهای بلند را میداد بسیار ارزشمند شناخته میشد.
یلدا چی بخوریم؟
از آنجا که در سرمای قدیم، امکان دسترسی به میوههای تازه به وفور وجود نداشت، بیشتر از میوههای خشک و آجیل بهره میبردند.
انار دانهشده و هندوانه هم که از دیرباز تاکنون در دسته خوراکی های اصلی شب یلدا بوده.
گفته میشود که این میوهها به خاطر رنگ سرخی که دارند در این شب مورد استفاده هستند.
سرخی نماد خورشیده و یلدا هم نمادی از طلوع خورشید و روشنی است. هندوانه یک میوه تابستانی است و طبق گفته قدیمیترها، خوردن هندوانه در شب یلدا باعث میشود در طول زمستان، بیماری و سرما آسیبی به شما نرساند.
امروزه ما میدانیم هندوانه خواص زیادی دارد و شاید بخشی از راز این گفته قدیمیترها در خواص هندوانه نهفته باشد. از دیگر خوراکی های شب یلدا انار است، اگر به دانههای سرخ انار نگاه کنید، میبینید چرا آن را به عنوان نماد زایش و شادی میدانند.
از دیگر خوراکی های یلدا، میتوان به سیب، پرتغال، ازگیل؛ خرمالو، کیوی و نارنگی اشاره کرد.
آجیل شب یلدا هم شامل بادام، گردو، پسته، فندق و میوههای خشک نظیر انجیر خشک، توت خشک و کشمش است. خیلی از خانوادهها هم گندم و نخود برشته، شاهدونه، تخمه هندوانه، آفتابگردان و کدو را بر سر سفره شب یلدا میگذارند. لبو هم که ریشه یک نوع چغندر سرخرنگ است را نیز برخی به عنوان خوراکی شب یلدا میشناسند.
کیک و شیرینی، باسلق، قطاب و پشمک نیز به عنوان شیرینی های شب یلدا مورد استفاده قرار میگیرند.
همه این موارد در بسته سیتوپلاس سیتوباکس هست، فقط کافیه وقتی دارید ثبت سفارش میکنید تیک یلدا پلاس رو بزنید و بسته ویژه شب یلدا رو دریافت کنید.
آداب و رسوم شب یلدا
حتما شما بهتر از ما میدانید که تفأل زدن به دیوان حافظ و نقالیهای شاهنامه هم از معروفترین و عزیزترین بخشهای برگزاری جشن یلدا است. شهرهای مختلف ایران پهناور هم هر یک به سبکی یلدا را برگزار میکنند. مثلا:
• در اصفهان:
اصفهانیهای شیرینلهجه برای مراسم شب چله یا یلدای خود در منازل بزرگان فامیل جمع میشوند و شب را در کنار هم میگذرانند. معمولا شام یلدا در اصفهان، پلو و ماهی است اما غذاهای محلی دیگری نظیر: کوفته و دلمه هم طرفداران زیادی دارد.
• در گلستان:
در گلستان سبز و زیبا هم مانند سایر نقاط ایران، همه اعضای فامیل در منزل پدربزرگها و مادربزرگها یا بزرگان فامیل جمع میشوند و با خوردن میوههای شمالی نظیر: کندس، ولیک، پرتقال و… و البته شیرینیهای محلی خوشطعمی چون: کَسمَک و مَت در کنار یکدیگر خوش و شاد هستند.
• در همدان:
همدانیها هم در این شب دور هم جمع میشوند و با خوردن گردو و کشمش و شعرخوانی، میراثهای غنی ایرانی را حفظ میکنند و به نسل بعدی خود انتقال میدهند.
• در گیلان:
گیلانیها را که میشناسید؛ آنها به داشتن دستپختهای عالی معروف هستند. خوراکیهای خوشمزه گیلانی هم که دیگر حرف ندارد. در شب یلدا هم مردمان خوشمشرب این خطه با خوردن آوکونوس یا آب کونوس که در واقع همان ازگیل است، ماهی برای شام و انواع میوهها و تنقلات، یلدا را جشن میگیرند.
• در لرستان:
لُرها به شب یلدا، شو اول قاره میگویند. نوجوانان لری به بامها میروند با پهن کردن شالی دراز از همسایهها درخواست میکنند که به آنها تنقلات و آجیل و… بدهند.
• اردبیل:
در اردبیل رسم است که خانواده ها شب یلدا دور هم جمع می شوند و تا پاسی از شب با هم شب نشینی می کنند.هنداونه.انار.پرتقال.تخمه.ماهی پلو و… از جمله خوراکی هایی است که در استان اردبیل مرسوم هست.
• در قزوین:
قزوینیها هم برای تازهعروسان هدایایی موسوم به «خونچه چله» میفرستند. آنها معتقدند که اگر در شب چله برف بیاید یعنی ننهسرما پنبههای لحافش را تکانده است، اگر باران بیاید یعنی ننهسرما در حال گریستن است و اگر گردنبند مرواریدش پاره شود هم تگرگ از آسمان میآید.
• در خوزستان:
در خوزستان هم همه تا سحر بیدار هستند و منتظرند تا فردی موسوم به قارون افسانهای از راه برسد و برای همه تکههای چوب بیاورد. خوزستانیها معتقدند که قارون هیزمشکن است و هیزمهایی که به دیگران هدیه میدهد بدل به طلا و جواهر میشود.
رسوم مشابه در همه شهرهای ایرانی برگزار میشود و در سراسر کشور در این روز جشن و شادی است.
شب یلدا فقط مخصوص ایرانیان است؟
همانطور که پیشتر هم گفته شد، شب یلدا در کشورهای متعددی جشن گرفته میشده است اما این جشنها فقط مختص به ایران و قلمروی آن نبوده است.
با انقلاب زمستانی که لحظهای است که در آن خورشید از دید ناظر زمینی در بیشترین فاصله زاویهای با صفحه استوا در آن سوی نیمکره شمالی-جنوبی ناظر قرار میگیرد.
انقلاب زمستانی آغاز زمستان است و پس از آن روزها بلندتر میشود. این واقعه طبیعی و ستارهشناسی باعث شده تا ریشه بسیاری از جشنها و آئینها در جهان جان بگیرد. مثلا شب یلدای ایرانی، جشن کریسمس، جشن هانوکای یهودیان و… . این جشنها و آئینها که همگی مبتنی بر گرد هم جمع شدن آدمها، شادی کردن و استفاده از نور و شور و شادی هستند، ملل مختلف را در نقاط گوناگون کره زمین به هم پیوند میدهند.
حالا چی بپوشیم؟
خرید لباس نو از آدابورسوم عید نوروز است. ولی خوب پوشاک عضو جدا نشدنی از رویداد ها و مناسبت هاست. در سال های اخیر مردم تمام تلاش خودشون رو میکنن که شبیه هندونه و انار بشن، به همین خاطر از رنگ سبز و قرمز تا دلتون بخواد استفاده میکنن
ممنون که با ما همراه هستید
راستی یادتون نره ما آیتم یلدا پلاس داریم، برای توضیحاتش هم پیج اینستاگرام مارو حتما ببینید.
